GORINCHEM – Bij het Gorcums Museum aan de Grote Markt zijn vrijdagmorgen 20 september 2024 persoonlijke bezittingen afkomstig van de familie van Esther van Vriesland overgedragen. Het gaat onder meer om messing kandelaars, twee Chanoekia kandelaars en een doofpot. De voorwerpen hebben allemaal een verhaal.
Cato Winters (actrice uit Esther was Joods) droeg vrijdag een ontroerend gedicht voor en Lisette Colijn en wethouder Fatih Polatli een dankwoord uitgebracht aan de schenkers die vertegenwoordigd werden door meneer Paul Koedijk en mevrouw Yvonne Bakker. Op de tafel staan de voorwerpen. (Foto Dick Bos)
Aanwezig waren vertegenwoordigers van de schenkers: dhr. Paul Koedijk Berghuis en mevr. Yvonne Bakker, Jan Mijnsbergen (voorzitter Historische Vereniging ‘Oud-Gorcum’), Mirjam van den Boogaart (schrijfster en regisseur theaterstuk Esther was Joods), Cato Winters (actrice uit Esther was Joods), Lisette Colijn (directeur-conservator Gorcums Museum) en wethouder Fatih Polatli (Stadsbelang) van Cultuur.
Tekst gaat verder onder foto.
Van grote waarde
De overdracht kwam tot stand doordat in juni 2024 het Gorcums Museum werd gewezen op een bericht in de media, waar een goede plaats voor de voorwerpen werd gezocht. Zij werden door het museum benaderd of zij de chanoekia met de andere objecten wellicht aan het Gorcums Museum wilden schenken. “Sinds afgelopen december heeft het verhaal van Esther van Vriesland een vaste plaats op de (nieuwe) historische afdeling van het Gorcums Museum en hoe mooi zou het zijn als deze plek gesierd zou zijn met tastbare objecten uit de familie Van Vriesland. De objecten zijn daarom van grote waarde voor de collectie van het Gorcums Museum, omdat het museum nog geen items rondom de familie Van Vriesland in de collectie had”, bericht het Gorcums Museum.
Opgedoken
Het dagboek van Esther van Vriesland was al bekend waar zelfs vermelding wordt gedaan dat Esther en haar familie de spullen inpakten om naar de boerderij van de bevriende familie De Graaf in Hank te brengen. “Nu is het extra bijzonder dat de achtarmige kandelaar (chanoekia) van de familie is opgedoken n.a.v. het muziektheaterstuk Esther was Joods dat te zien was in de Geertruidskerk in Geertruidenberg. De grote chanoekia van de familie Van Vriesland werd daar gebruikt als rekwisiet, maar is nu samen met een kleinere chanoekia, twee kandelaars en een Amsterdamse doofpot na 80 jaar eindelijk weer terug naar Gorinchem gekomen”, aldus het museum.
Tekst gaat verder onder foto.
Objecten
Er zijn in totaal vijf objecten geschonken afkomstig uit familie de Graaf, die vroeger een connectie hadden met de familie Van Vriesland en waar in de oorlogsjaren de spullen in bewaring zijn gegeven. Namens de volgende schenkers die helaas niet bij de overdracht vrijdag zelf konden zijn, is het volgende overgedragen:
Van mevrouw D. Dank-Blom (nicht van dhr. E.J. de Graaf) uit Raamdonksveer zijn afkomstig:
• Chanoekia kandelaar (groot), messing
• Chanoekla kandelaar (klein), messing
Van dhr. E.J. de Graaf uit Hardinxveld-Giessendam zijn afkomstig:
• Twee kandelaars, messing
• Doofpot met het wapen van Amsterdam, rood koper en messing
Het Gorcums Museum is voornemens deze objecten in het kader van de tentoonstelling 80 jaar vrijheid op zaal te gaan opnemen en later ook een vast plekje in de Historische Presentatie te geven. “Omdat de familie van Vriesland deze objecten tijdens WO II heeft ondergebracht bij de bevriende familie de Graaf in Hank. Via vererving zijn de grote en kleine chanoekia bij mevrouw Dank-Blom uit Raamdonksveer terechtgekomen. Van E.J. de Graaf uit Hardinxveld-Giessendam zijn de twee kandelaars en een doofpot afkomstig.
Permanent
De komst van de vijf objecten zijn permanent. Ze worden toegevoegd aan de collectie van de Historische Vereniging ‘Oud-Gorcum’, die het Gorcums Museum beheerd voor de vereniging. De komst van de objecten is uniek. Het betreffen persoonlijke tastbare objecten die Esther zelf in haar handen heeft gehad en waarvan ze zelfs vermelding maakt in haar dagboek dat ze deze spullen hadden ingepakt om onder te brengen bij de bevriende familie in Hank. “Het is daarom extra bijzonder dat deze objecten in de aanloop naar 80 jaar bevrijding zijn opgedoken en hun weg eindelijk naar Gorinchem hebben weten terug te vinden. Deze objecten verdienen daarom een mooie plaats in het Gorcums Museum om het verhaal van Esther, haar familie en de Gorcumse Joodse gemeenschap te kunnen blijven vertellen. Wij als Gorcums Museum zijn daarom ook erg dankbaar voor deze waardevolle aanvulling op de collectie”, aldus het museum.