Holocaust herdacht bij Joods monument aan Melkpad

door ArieJan van Termeij
GORINCHEM – Zo’n zeventig mensen woonden zondag 28 januari 2024 de holocaustherdenking bij het Joods monument aan het Melkpad bij. Voorzitter Michel den Uil van stichting 4 en 5 Mei Comité Gorinchem heette hen welkom en keek terug naar 27 januari 1945 toen het vernietigingskamp Auschwitz door het rode leger werd bevrijd. Meer dan 100.000 Joodse Nederlanders en ruim 200 Nederlandse Roma en Sinti werden vermoord in de Tweede Wereldoorlog.

Den Uil stond hij stil bij het verleden en keek naar het heden. “Wie waren die mensen, die deze verschrikkingen deden?”, aldus Den Uil, “Kort na de tweede wereldoorlog dachten we zo. Maar later bleek dat ook zij, mensen waren. Mensen van vlees en bloed.” (Foto ArieJan van Termeij / Gorinchem24)

Vanwege de gespannen situatie als gevolg van de oorlog tussen Israël en Hamas waren zondagmiddag extra agenten op de been. De ceremonie verliep zonder problemen. 

Tekst gaat verder onder foto.

Burgemeester Reinie Melissant-Briene was zondag 28 januari 2024 één van de sprekers. (Foto ArieJan van Termeij / Gorinchem24)

Een andere spreker was burgemeester Reinie Melissant-Briene (CDA), die voordroeg vanuit de dichtregel ‘Jouw paradijs, hoeveel ruimte is daar’. Een gedicht van Willem Wilmink over Michel Velleman, beter bekend als Ben Ali Libi de goochelaar. Hij was een Nederlandse goochelaar en illusionist. In de tweede wereldoorlog is Velleman vermoord in vernietigingskamp Sobibor in Polen, nadat hij met zijn vrouw en hun dochter was opgepakt bij een razzia.

Tekst gaat verder onder X-bericht.

Verstoppen
Na de burgemeester voerde rabijn Peter Luijendijk het woord. Hij begon zijn toespraak dat het niet als een verrassing zal aanvoelen als ik zeg dat degene die de Holocaust hebben meegemaakt -of de Soja, in het Hebreeuws – aan het afnemen is. De jongste van deze generatie is begin 80. Daardoor gaat volgens hem het besef weg wat deze gruwelijke periode voor de mens, als Jood, als Nederlander te weeg heeft gebracht. Hij haalde de woorden van zijn moeder aan, die altijd tegen hem sprak ‘zeg vooral nooit dat jullie Joods zijn’. “Dat gezegde, wat ik zoveel heb gehoord van andere tweede generatie Holocaust overlevende is traumatisch geweest voor ons als kinderen. Wij zijn niet grootgebracht met een onbezonnen begin, met een gevoel van ‘de wereld is veilig. Nee, het is het tegendeel. Je moet jezelf verstoppen, jezelf psychisch en metaal onderduiken. Nu ben Rabbijn, dus dat project van mijn moeder heeft hopeloos gefaald. Ze vond het ook moeilijk toen ik aan de rabbijnenopleiding begonnen was”, aldus Luijendijk. 

Homo
Voorzitter Maarten Verhovens van COC Rotterdam sprak daarna de aanwezigen toe. Hij haalde de woorden van Anne Frank aan ‘laat me mezelf zijn’. De vervolging op homoseksuelen werd aangescherpt in 1943, in de nacht van de lange messen, vergelijkbaar aan de Kristalnacht. “De nazi geloofde in genezing en zo moesten homoseksuelen zes maanden in een kampbordeel doorbrengen. Door hier te verblijven en seksuele handelingen te verrichten, dachten de nazi dat ze konden ‘genezen’. Daarbij moesten ze ook een roze driehoek dragen”, aldus Verhovens, die vanuit dat oogpunt vooral de boodschap mee om mens te zijn en een ieder mens te laten. Te waarderen op hoe hij of zij is.

Kunstwerk en bloemen
Na de toespraken sprak de Rabbijn het Kaddisj uit. Een teken van rouw, waarop een minuut stilte werd gehouden. Daarop werd een kunstwerk, gemaakt door een kunstenaar van Julyus, gelegd bij het monument, ter nagedachtenis aan de vele mensen met een beperking die in de tweede wereldoorlog zijn omgebracht. Aansluitend werden kransen en bloemen voor het monument gelegd, waar de veteranen een erewacht hielden. Na de kranslegging, was er voor ieder gelegenheid om bloemen of een steen te leggen bij het monument. Dat werd ondersteund door muziek van Helga en Johan van Zevende Huis Gorinchem.

Plaats een reactie

*=Verplicht veld